Баркаллу рехъ фенва, ам давамни ийизва

Анжах 1920-йисара, Октябрдин инкъилаб ва Советрин гьукум себеб яз, дагъвийриз чпин чIаларал чирвилер къачудай, кIелдай, кхьидай ва ктабар акъуддай мумкинвилер хьана.

1931-йисуз Сулейман-Стальский райондин (гьа вахтунда Кьасумхуьруьн райондин) агьалийрин руьгьдин игьтияжар таъминарунихъ элкъуьрнавай сифтегьан газет «Колхоздин пайдах» чапдай акъатна. Алай йисуз гьар са районэгьлидиз багъри газетдин 90 йис тамам жезва. И девирда газет «Колхоздин пайдах», «Коммунизмдин гатфар», ««Халкьдин гаф»» тIварар алаз акъатна.

1931-йисалай 1938-йисан июндалди газет латин алфавитдин бинедаллаз акъатна, гуьгъуьнлайни лезги алафвитдин бинедаллаз акъудзава.

1931-йисалай 1951-йисалди ам ВКП(б)-дин Кьасумхуьруьн, Хив, Агъул районрин комитетрин ва и районрин халкьдин депутатрин райисполкомрин орган яз хьана.

Райондин гзаф агьалийрин ва общественный тешкилатрин тIалабунар ва теклифар фикирда кьуна, 2001-йисан 22-октябрдиз 409-нумрадик кваз акъудай райондин Кьилин къарардалди газетдиз «Куьредин хабарар» тIвар гана. Ам гилани гьа тIвар алаз акъатзава.

90 йис, тарихдин уьлчмейралди гьисабайтIа, газет патал са акьван гзаф вахт туш. Амма и девирда ам фейи баркаллу рехъ, ада халкьдин руьгьдиз къуллугъ авунин дережа фикирдиз гъайитIа, ам чIехини я, девлетлуни. Вири и йисара райондин газет халкьдихъ галаз къуьн-къуьневаз фена. Уьлкведа сифте яз къачузвай социализмдин камар йигинарун, хуьрера колхозарни совхозар тешкилун, школаярни клубар эцигун, савадсузвал тергун, Ватандин ЧIехи дяведа гъалибвал къазанмишун, чкIанвай майишатар гуьнгуьна хтун, акьалтзавай несил тербияламишун, культура хкажун, куьгьне зиянлу адетар тергун, цIийибур кардик кутун – ибур вири газетдин лайихлу пай кваз кьиле фейи гьунарлу крар я. Вахтуни хъипи авунвай адан чинар кIелайла, чаз вири и месэлаяр, гуьзгуьдай хьиз, аквазва.

Газет халкьдин игьтияжриз гьакъикъи жаваб гузвайди авун патал редакциядин кьиле жуьреба-жуьре йисара акъвазай Мамей Эфендиеван, Паша Исаеван, Мегьамеднаби Набиеван, Гьажи Аликберован, МутIагьир Рзаханован, Сейфулагь Гьабибован, Къурбан Мамедован, Жалал Алагьвердиеван, Загьидин Къазанбегован, газет тешкил хьайи сифте йикъарилай башламишна саки 47 йисуз наборщикдин учениквилелай газетдин редакторвилел кьван зегьмет чIугур ва редакторвиле 27 йисуз гьакъисагъвилелди кIвалах авур Саид Алиметован тIварар еке гьуьрметдивди кьуниз лайихлу я. Гьайиф хьи, абур чи арада амач, абуруз рагьмет хьурай.

Гуьгъуьнлай газетдин редакторвилин жавабдар везифаяр Сейфудин Муталибова, Мирземет Нажафова, Анварбег Миметова кьиле тухвана.

2016-йисан 1-июндилай «Куьредин хабарар» газетдин кьилин редактор яз Дагъустан Республикадин культурадин лайихлу работник, РФ-дин журналистрин Союздин член Асият Мирзалиевади кIвалахзава.

Газетдин кIвалах вилик тухунин кардик гьакIни тарихдин илимдин докторар, профессорар АбутIалиб Абилова, Рамазан Юсуфова, филологиядин илимрин кандидат Гъалиб Садыкъиди, писатель Зияудин Эфендиева ва масабуру чпин лайихлу пайни кутуна.

Гележегдин са кьадар писателри, шаирри чпин яратмишунрин рехъ райондин газетдин чинрилай башламишна. Мадни шад жедай кар ам я хьи, Дагъустандин халкьдин шаир, ХХ асирдин Гомер СтIал Сулеймана вичин шиирар сифте яз газетда чап авунай.

Газетдин чинриз Балакъардаш Султанова, СтIал Мусаиба, Альдер Билалова чпин шиирар, куьгьне адетар русвагьзавай фельетонар, зегьметчийрикай къиметлу очеркар кхьена акъуднай.

Республикада тIвар-ван авай шаирарни писателар Ибрагьим Гьуьсейнова, Абдулбари Магьмудова, Пакизат Фатулаевади, Сажидин Саидгьасанова, Нажмудин Шихнабиева, журналист Алаудин Гьамидова чпин сифте камар и газетда кIвалах авунилай башламишнай.

90 йисан девирда газетди алакьунар авай журналистрин тамам несил тербияламишна. Абурукай яз за къе Играмудин Ханбалаеван, Дадаш Дадашеван, Бидирхан Мегьамедрагьимован, Алибег Алибегован, Мегьамедгьади Садыкьован, Абдусемед Гьабибулаеван, Шагьабудин Шихбабаеван, Агъасеркер Къадимован,

Мегьамед Рамазанован, Ягьия Мегьамедкьасумован, Абдурагьман Межидован, Осман Османован (абуруз рагьмет хьурай), Али Алиеван, Тариверди Мусаеван тIварар дамамахдивди кьазва.

Газет вахтунда акъатуник ва халкьдал агакьаруник типографияда жуьреба-жуьре йисара кIвалах авур Абдулмежид Гьасанова, Играмудин Уллугъаева, Кичибег Ханбалаева, Зейдулагь Абдулазизова, Жабир Ханмегьамедова, Селимат Абдулкеримовади, Тамум Агьмедхановади ва масабуруни еке пай кутуна.

Газетдихъ 90 йисан рекье агалкьунар гзаф хьана. Газетдин коллективдиз 4 сеферда Госкомиздатдин ва культурадин работникрин профсоюздин обкомдин гъиляй-гъилиз къведай яру пайдахар, Дагъустан Республикадин печатдин ва информациядин министерстводин, «Сулейман-Стальский район» муниципальный райондин администрациядин Гьуьрметдин грамотаяр гуни идан гьакъиндай ачухдиз шагьидвал ийизва.

Чи гьар са нумра безетмишун, «Куьредин хабарар» халкьдин – районэгьлийрин рикI алай газетдиз элкъуьрун патал чаз гьамиша чпелай алакьдай куьмекар гузвай амадагриз, гьакI чкайрилай чав яргъал йисара метлеблу макъалаяр, руьгь тухардай литературадин эсерар агакьарзавай мухбирриз чна сагърай лугьузва. Абурун жергедик хуьрерин мухбирар тир Сажидин Саидгьасанов, Рамазан Дадашев (Агъа-СтIал), СтIал Мислимат (Кьулан СтIал) Эйзудин Сайдумов (ДаркIуш Къазмаяр), Райсудин Набиев (Курхуьр), Марсель Бабаев (Эминхуьр), Вадим Жамалдинов (Герейханован хуьр), Замир Мегьамедов (Вини СтIал), Зейнулагь Наврузов (КIварчагъ) ва масабур акатзава.

Лугьун лазим я хьи, «Куьредин хабарар» газетдин редакция алай вахтундани хъсан тежриба авай, кар алакьдай, чпин пешедал рикI алай работникралдини таъмин я. Абурукай 2 кас Дагъустан Республикадин культурадин лайихлу работникар, 3 кас РФ-дин журналистрин ва лезги писателрин Союзрин членар я. Кьилди къачуртIа, Абидин Камиловахъ, Асият Мирзалиевадихъ, Суьлгьуьжат Баламетовадихъ ва и макъаладин автордихъ редакцияда кIвалах авунин рекьяй 30-40 йисан тежриба ава.

Редакциядин компьютеррин пешекар Шагь Шабанован зегьметни тариф авуниз лайихлу я.

Заз дамахдивди къейд ийиз кIанзава хьи, муниципальный райондин Кьил Нариман Шамсудинович Абдулмуталибова газетдиз гузвай куьмек, дикъет екеди я. И кар себеб яз редакцияда журналистриз ва амай работникриз кIвалахдай вири жуьредин къулай шартIар яратмишнава. Редакция герек вири шейэралди таъмин я, адан материально-технический база къвердавай хъсан жезва. Редакциядин дараматни капитальнидаказ ремонтнава, анра экуь ва михьи я.

Редакциядин коллективдин зегьмет себеб яз эхиримжи йисара газетдин метлеблувал, умуми акунар, шрифт, шикилрин ери, газет вич туькIуьр хьанвай тегьер хъсан патахъ дегиш хьанва. Гележегдани журналиствилин кеспидин лап хъсан адетар артмишуналди редакциядин работникри кIелдайбурун вилик газетдин гьуьндуьрвал хкажун патал чпелай аслу вири крар ийида, гележегдани «Куьредин хабарар» куь дуст, сирдаш ва меслятчи яз амукьун патал зегьмет чIугвада.

Хазран Кьасумов, «Куьредин хабарар» газетдин экономикадин отделдин заведующий, Россиядин журналистрин Союздин член