Къуватар сад авуна

1941-йисан 22-июндиз чи Ватандал фашистрин Германияди бейхабардаказ вегьена. Миллионралди инсанар хайи Ватан хуьз женгиниз къарагъна.

Чкайрал фронтдин бригадаяр тешкилна, далу патанни фронтдин алакъаяр сихбур, мягькембур хьун патал вири серенжемар кьабулна. 1942-йисан эхирдиз фронтдин бригадайрин кьадар цIуд агъзурдалайни алатна. Хуьруьн майишат вилик тухвана, дяве чIугвазвай Яру аскерриз фу, як, чIем, вири жуьредин суьрсет агакьарна.

1941-1945-йисара Ватандин вири халкьарихъ галаз санал дагъустанвийрини чпин гьунарар къалурна. Чкайрал дишегьлийри, кьуьзуьбуру, школьникри кIвалахзавай. МТС-ра трактористар яз кIвалахзавайбурун чIехи пайни дишегьлияр тир. Абуру сезондин вахтара лап четин шартIара техил гьасилзавай.

Дагъустандин заводри къадалай виниз гьар жуьрейрин дяведин яракьар акъудна. Дагъустандин Огнидин шуьшедин заводди гранатар — цIай кьадай къаришмадин бутылкаяр акъудиз, дяведиз рекье туна. Ракьун рекьел кIвалахзавайбуру транзитный парар лазим чкайриз вахтунда агакьарна.

Советрин инсанри гьакъисагъвилелди чIугур зегьметдини туьтуьнихъ кьван яракьламиш хьанвай немсерин кьушунар кукIваруниз куьмек гана. Армия недай-хъвадай шейэралди, парталралди таъминарунихъ гъалибвал къазанмишунин карда еке метлеб хьана. И важиблу кардик чи райондин агьалийрини чпелай алакьдай пай кутуна.

Райондин хуьрера кьиле фейи собранийрал ва митинграл агъсакъалри ва жегьилри, итимри ва дишегьлийри са стIал иви кумай кьван гагьда немсерин фашистрин чапхунчийрихъ галаз женг чIугвада лагьана кьин кьуна.

Райондин агьалийри фронтовикар патал сар, хъицикьар, кавалар, агъзурралди сун гуьлуьтар ва бегьлеяр, кьилдин ксарин савкьватар авай посылкаяр рекье туна.

Дяве авай чкайрай куьч хьанвай 600 хзан чи райондин хуьрерани кьабулна: 50 хизан Герейханован тIварунихь галай совхозда, 50 — Хпуькърин мяденра ва амай 500 хизанни райондин колхозри кьабулна.

Гуьгьуьллудаказ дяведин цIийи техника гьазурдай пуларни кIватIна. Женгинин техника яратмишуникни чи райондин агьалийри еке пай кутуна. И. В. Сталинан патай чухсагъулдин телеграммаярни атана.

Ингье дяве куьтягь хьана 77 йис тамам жезва. ЧIехи Гъалибвилихъ чIехи тарих хьана. Гьавиляй Гъалибвилел шадвал тIимил я. Чна чаз и ислягьвал къазанмишай ветеранриз юкь агъузна икрамна кIанда.

Советрин уьлкведи, советрин халкьди вири дуьньядин вилик еке къагьриманвал къалурна, тежер кьадар хаталу, амалдар, туьтуьнихъди яракьламиш хьанвай фашистрин армиядин хура акъвазна, ам терг жедай чкадал гъана. Заз и макъала Ж. Чигалиеван «Ветеранриз» шиирдин цIараралди куьтягьиз кIанзава:

Мад тахкурай чIулав цифер,

Ачух хьуй цав, элкъвез лифер,

Нур алатай зуьгьре гъетер,

Куь кьилел хьуй, ветеранар.

Асият Мирзалиева