Куьруь, амма баркаллу уьмуьрдин сагьиб

Диде. Ватан. Гзаф вахтара кхьинра ва рахунра и кьве гаф санал ишлемишзава. Диде-Ватан! И кардихъ сир авач, гьикI лагьайтIа, и гафарин мана сад я. Инсандин патай Диде-Ватандиз авай кIанивал, Ватандин сир гьикI чириз, квелди алцумиз жеда? И суалдиз жаваб Дагъустандин халкьдин шаир Майрудин Бабаханован шиирдин кьуд цIарцIяй жагъизва:

Ватандин сир алцум жедач

Камарални чипIерал, -

Ам алцумиз жеда анжах

Адахъ кузвай рикIерал.

Ватандихъ кузвай рикIер… Гьахьтин рикI авай инсанрикай сад кьуланстIалви, Россиядин Игит Радим Абдулхаликьович Халикьов хьана.

… ТIебиатдин къанун я: инсан къведа дуьньядал, кечирмишда ада умуьр, хъфида ам эхиратдин кIвализ. Амма инсанди уьмуьр гьикI кечирмишна, ада вуч авуна, адалай вуч алакьна, халкьдин арада, обществода ада гьихьтин чка кьуна – идалай гзаф аслу я инсандин уьмуьр, вичелай гуьгъуьниз ада тазвай тIвар. Инсанар ава, чпел чан аламаз тIвар квахьдай, инсанар ава, чеб амачиз йисар, асирар алатда, амма халкьдин арада чпин тIварар амукьдай. РикIел Алишер Навоиди лагьай гафар хуьквезва: «Инсанар гьамиша чан аламаз амукьдач, бахтлу кас вичин тIвар несилри рикIера хуьзвайди я».

Кьулан СтIалрин хуьряй тир, вичин куьруь, амма баркаллу уьмуьрда нурлу гъед хьана куькIвей Халикьов Радим Абдулхаликьовичан тIварни халкьдин рикIера гьамишалугъ яз амукьда.

Радим Халикьов 1970-йисан 8-декабрдиз Ханпери ва Абдулхаликь Халикьоврин чIехи ва гьуьрметлу хизанда дидедиз хьана. 1977-йисуз ам хайи хуьруьн юкьван школадиз фена. Кьадар-кьисметди Радим Астрахань шегьердиз акъудна. Ина ада 8-класс лап хъсан къиметар аваз акьалтIарна. Гуьгъуьнлай ам Астрахандин хуьруьн майишатдин техникумдик экечIна, 1990-йисуз анаг акьалтIарна.

Аскервилелай «Мококдин» начальниквилел кьван

Армиядин жергейриз тухвай Радим Халикьов Омский областда 74302-нумрадин танкарин учебный полкуниз акъатна. Сифте йикъарилай ада вич низамлу, женгининни политикадин гьазурлухвилин рекьяй чирвилер авай, дирибаш аскер яз къалурна, адаз офицеррин ва аскеррин арада еке гьуьрмет ва авторитет авай.

1991-йисан 7-июлдилай Радима Читинский областда авай 43126-нумрадин частуна къуллугъун давамарна. Адакай «Т-62» танкунин старший механик, гуьгъуьнлай адан командир хьана.

1992-йисан 22-октябрдиз старший сержант Р. Халикьов армиядин жергейрай ахъай хъувуна. Са тIимил вахтунда ада совхозда производстводани кIвалахна.

Амма Радим Халикьован рикIе авай къаст сад тир: Ватандиз къулугъ авун. 1994-йисуз адакай Белижда авай учебный пограничный центрада контрактник-отделенидин командир хьана. 1996-йисуз Р. Халикьов Санкт-Петербургда авай артиллериядин офицерар гьазурдай академиядин патав гвай пуд вацран курсариз ракъурна. Анаг акьалтIарай младший лейтенант Р. Халикьов Дагъустандин Хунзах районда авай пограничный отряддиз ракъурна. Са йисалай, нубатдин лейтенантвилин чин гуналди, Радим Абдулхаликьовичакай Ботлихдин пограничный заставадин начальникдин заместитель хьана.

1999-йисуз Р. А. Халикьов, старший лейтенантдин чинда аваз, Москвада авай Россиядин ФСБ-дин военный пограничный институтдин юристпруденциядин факультетдик экечIна, 2002-йисуз анаг агалкьунралди акьалтIарна. Гьа и йисан ноябрдин вацра Р. Халикьов ЦIунти районда авай «Мокок» пограничный заставадин начальниквиле тайинарна. Кьегьал лезги хци вичин хиве авай жавабдар и везифаярни намуслудаказ кьилиз акъудзавай. Идан гьакъиндай са акьван вахтни тахьанмаз Радим Абдулхаликьовичаз Ватандин сергьятар хуьнай «За отличие в военской службе» медаль, са шумуд грамота гуни, командованиди чухсагъул малумаруни ачухдиз шагьидвал ийизвай.

РикIер къарсурай декабрь

2003-йисан 15-декабрь. Йифен сятдин 2-даз пограничный «Мокок» заставадин начальник капитан Радим Халикьован патав къуншидал алай Шаури хуьруьн пуд агьали атана ва абуру чпин хуьруьз шаклу, таниш тушир ксар атанвайдакай хабар гана. Капитан Халикьова кьатIани хьи, югъ пакама жедалди вил алаз акъвазун герек туш, тади гьалда чкадал фин, гьакъикъатдай кьил акъудун лазим я. Заставадин начальник гуьгьуьллу 8 кас пограничникарни къачуна, ГАЗ 66 машинда акьахна, Шаури хуьруьз фена. Таниш тушир ксар хуьре амачир. Радим Халикьова, аскерар-контрактникарни галаз, абурун геле къекъуьн кьетIна. Амма Радим Абдулхалкьовичаз чеб чуьлдин командир Руслан Гелаев кьиле авай, «туьтуьнив кьван» яракьламиш хьанвай 30-далай виниз боевикрихъ галаз барабарсуз женгиник экечIуниз мажбур жедайди белки чинни ийизвачир жеди. Амма Шаури хуьруьвай 3 километрдин яргъа пограничникринни тамун гапIалда чинеба чуьнуьх хьанвай боевикрин арада къати женг кьиле фена. Пограничникрал кьуд патахъай пулеметрин ва автоматрин гуьллейрин «хар» къвана. Радим Халикьов кьиле аваз чи аскерри-контрактникри «эхиримжи патрум гумай кьван» женг чIугуна. Къуватар сад тушир. Руслан Гелаеван боевикар жагъурна, абурувай такуна, чинебадаказ хъфиз хьанач.

Гьайиф хьи, барабарсуз и женгина заставадин начальник Радим Халикьов ва 8 кас контрактникарни игитвилелди телеф хьана, абуру чпин жегьил уьмуьр Дагъустандин ва Россиядин намус ва лайихлувилер, халкьдин азадвал хуьнин рекье гана. Радиман 33 йисни тамам хьанвачир. Ам хайи хуьре кучудна.

2004-йисан 22-январдиз РФ-дин Президентди акъудай Указдин бинедаллаз Радим Халикьоваз «Россиядин Игит» лагьай чIехи тIвар (кьейидалай гуьгъуьниз) ва амай пограничникриз «Мужество» орденар гана.

Хазран Кьасумов, РФ-дин журналистрин Союздин член