Меню
6+

Сайт «Кюре»

17.02.2020 15:00 Понедельник
Категория:
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Женгинин рехъ ветерандин рикIел хкунра

Вичин ери-бине Испикрин хуьряй тир, гзаф йисара вичин хзанни галаз Кьасумхуьрел яшамиш хьайи Ватандин ЧIехи дяведин иштиракчи, запасда авай капитан Абдусемед Гьабибулаев заз хъсандиз чидай.

За 1974-1975-йисара райондин «Коммунизмдин гатфар» газетдиз макъалаяр кхьиз, селькор яз, адахъ галаз алакъа хуьз башламишнай. Гьа йисара А. Гьабибулаева газетдин редакцияда культурадинни яшайишдин отделдин заведующийвиле кIвалахзавай. Тежрибалу журналистди гьа йисара школада кIелзавай заз хуьруьн мухбирвилин сифте камар къачунин рекье къалурай меслятар, гайи куьмек зи рикIелай алатзавач.

ИкI, педучилище акьалтIарай жегьил пешекарди вичин зегьметдин рехъ Испикрин школада муаллимвиле кIвалах авунилай башламишна. 1939-йисуз А. Гьабибулаеваз армиядин жергейриз эвер гана. Ада финрихъ галаз хьайи дяведин гьерекатрани иштиракна.

Ватандин ЧIехи дяве башламиш хьайи сифте йикъарилай эгечIна, эхирдалди А. Гьабибулаев фронтда хьана.

1941-йисуз Абдусемеда Рига шегьердин патав гвай Салоспильс станциядал Прибалтийский военный округдин инженервилин рекьяй офицерар гьазурдай курсар куьтягьна, ам 237-стрелковый дивизиядин ихтиярда авай 367-саперный батальондин командирдин заместителвиле тайинарна.

- Зун батальондиз атай пуд лагьай йикъан экуьнахъ танкаринни самолетрин куьмек галаз немсери чи дивизиядин сенгеррал, чун гьалкъада тун патал, къати гьужум авуна. Тамун гапIалдикай хкечIна чи сенгеррал къвезвай кIвенкIве авай пуд танкунай гум акъатна, абур чкадал элкъвена. Им зи буйругъдалди патав гвай блиндажда эцигнавай 76 миллиметрдин тупарин батареядин тупчийрин гьунар тир... Чна танкар, пехота къведай вири сенгерар минаяр кутуна, цацар алай симер чIугуна мягькемарнавай... Са шумуд сятда дяве тухвайдалай гуьгъуьниз, чи дивизия гьужумдиз фена, — кхьизва регьметлудан рикIел хкунра.

1943-йисан мартдиз Саратовский областдин Аткарск шегьерда командиррин заместителар гьазурдай курсар куьтягьай А. Гьабибулаев Воронежский фронтдин 40-армиядин резервдиз ракъурна, ам Сумский областдин Беловский райондин территорияда авай.

-1943-йисан апрелдин вацра чи дивизиядин вилик Кеферпатан Буг вацIалай элячIна адан эрчIи пата авай Прохоровка хуьр азад авунин ва плацдарм гегьеншарунин везифа эцигна, — кхьизва А. Гьабибулаева вичин рикIел хкунра. – ВацIалай элячIун четин тир, луьтквеяр бес жезвачир. Чна кIарасрикай, тахтайрикай плотар туькIуьрна, авай луьтквеяр къайдадик кутуна. Йифен кьулариз чна 841-полк вацIун а патаз акъудна. Югъ жедай кьиляй хуьряй катиз тахьана амукьай немсери рей гуз башламишна. Немсерин 40 автомашин, хейлин фургъунар, тупар, пулеметар, 300-далай виниз солдатар ва офицерар есирда кьуна. Хуьруьн къерехра, куьчейра 200-далай виниз кьенвай немсер амукьна. Чи дивизияди РагъакIидай патахъди гьужум авун давамна.

И викIегьвиляй старший лейтенант А. Гьабибулаеваз Ватандин ЧIехи дяведин 2-дережадин орден гана.

1944-йисуз РагъакIидай патан Украина азад авун патал чи кьушунри Карпатдин дагъларай Чехословакиядин сергьятриз экъечIунин мураддалди гьужум ийизвай, 4-Украинадин фронтдин армиядин вилик четинвилер гзаф акъвазна. Вучиз лагьайтIа, немсери дагълара авай анжах тек са рекье вацIарал, кIамарал зцигнавай муькъвер кукIварнавай, рекьерин дар чкаяр хъиткьинардай шейэрин куьмекдалди чIурнавай. А. Гьабибулаев авай 237-дивизиядин саперный батальондин вилик тупар, минометар, абурун суьрсет авай машинриз дагъдин жигъирдай рехъ туькIуьрна Карпатдин лап кьакьан чкадал акъудиз куьмек гунин месэла эцигна. Дагълара кьиле фейи са женгина дивизияди 450 кас душмандин солдатар есирдиз къачуна, 225 автомашин, хейлин тупар къакъудна, чи армиядиз виликди гьужумдиз фидай рехъ ачухна.

Чоп, Кощица, Мукачев ва маса шегьерар азад хъийидайлани А. Гьабибулаева кьегьалвилер къалурна.

Ротадин ва гуьгъуьнлай батальондин командир капитан А. Гьабибулаева Пселл, Удай, Днепр вацIарилай элячIдайла, Станистав шегьердин патарив ва 1945-йисан 9-майдиз Берлинда Бичеву вацIал алай муьгъ къачун патал кьиле фейи женгера къалурай кьегьалвилерикай РФ-дин оборонадин министерстводин «Подвиг народа» сайтдани кхьенва.

Хурудал Ватандин ЧIехи дяведин 1 ва 2-дережайрин, «Яру Гъед» орденар ва гзаф кьадар медалар алаз хтай А. Гьабибулаева Испикрин школада муаллимвиле, райондин идарайра жуьреба-жуьре къуллугърал кIвалахна, 15 йисалай виниз «Коммунизмдин гатфар» газетдин культурадинни яшайишдин отелдиз регьбервал гана.

КьетIен хатI авай журналист тир Абдусемед Гьабибулаеван гъиликай гзаф кьадар метлеблу макъалаяр, очеркар, фельетонар хкатна, абур газетдин чинра чапна. Дяведин йисарикай, ана чи аскерри къалурай кьегьалвилерикай, фронтда иштирак авур районэгьлийрикай, гьакIни акьалтзавай несилриз ватанпересвилин тербия гуникайни журналист-фронтовик А. Гьабибулаева газетда мукьвал-мукьвал метлеблу макъалаяр кхьидай, абур кIелзавайбуру разивилелди кьабулдай. Ихьтин макъалайри кIелзавайбуруз, иллаки жегьилриз ийизвай таъсирни екеди тир.

1986-йисуз регьметдиз фейи А. Гьабибулаев ам чидайбуру, багърийри, чи газетдин редакциядин работникрини рикIера хуьзва.

Хазран Кьасумов.

Шикилда: А. Гьабибулаев.

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

9