Меню
6+

Сайт «Кюре»

13.03.2020 10:51 Пятница
Категория:
Если Вы заметили ошибку в тексте, выделите необходимый фрагмент и нажмите Ctrl Enter. Заранее благодарны!

Бахтунинни гьуьрметдин къужахда

Инсаниятдин гуьзел пай тир дишегьлидикай литературадин эсер кхьин тавур я шаир, я писатель, музыка тесниф тавур композитор авач лагьайтIа, бажагьат зун ягъалмиш жеда.

ИкI, Дагъустандин халкьдин шаир Арбен Къардаша «Дишегьлияр» шиирда кхьизва:

… Дишегьлида тарих ава, вахт ава,

Дишегьлида Диде, Паб, Свас, Вах ава.

Дишегьлидай ваз ви девир аквада,

Виридалай багьа ивир гакьада…

Мегьрибан, гьар са рекьяй чешнелу дишегьлийралди вичиз гьахълудаказ камалэгьлийринни шаиррин макан лугьузвай Сулейман-Стальский районни девлетлу я.

- Дишегьлийрикай, абурун камаллувиликай, обществодиз абурукай авай менфятлувиликай рахадайла, зи рикIел сифтени-сифте дяведилай виликан йисара чи республикадиз, гьабурукай яз чи райондиз Урусатдай атай пешекарар къведа, — лугьузва райондин Кьил Нариман Абдулмуталибова. – ГьикI лагьайтIа, абурун чIехи пай дишегьлияр – институтарни техникумар акьалтIарнавай жегьил рушар тир. Абуру дагъвияр савадлу авуник еке пай кутуна. И кар фикирда кьуна, райадминистрацияди теклиф гъуналди, чна 2017-йисан I2-июндиз Кьасумхуьрел чпин кьадар-кьисмет чи райондихъ галаз алакъалу авур урус халкьдин векилар тир пешекаррин гьуьрметдай мемориальный комплекс ачухна. Абурукай яз завай еке гьуьрметдивди Вини СтIалрин хуьре яшамиш жезвай Жанна Александровна Аншуковадин (Мегьамедовадин) тIвар кьаз жеда.

Чун Жанна Александровнадин патав Вини СтIалдал фена, адахъ галаз уьм уьрдикай, хизандикай, дяведин йисарикай ихтилатар авуна.

- Зун 1938-йисан 1-апрелдиз Ленинград шегьерда дидедиз хьана, — лугьузва Ж. Аншуковади (Мегьамедовади). – Чи хизанда кьве велед авай – зунни зи стха Александр. Стха залай кьве йисан гъвечIи я, алай вахтунда ам вичин хизанни галаз Екатеринбург шегьерда яшамиш жезва. Зи дах Александр Александрович 1942-йисуз фронтда телеф хьана. Диде Анна Сидоровнади фабрикада кIвалахна, ам дяведилай гуьгъуьнин йисара начагъвиликди кьена.

- Жанна Александровна, Куьне Урусатда авай багърийрихъ галаз алакъа хуьзвани? – жузуна за.

- Гьелбетда, зун Дагъустанда яшамиш жезвай вири йисара за дидедихъ, стхадин хизандихъ галаз алакъа хвена, — лугьузва яшлу дишегьлиди. – Зи диде Вини СтIалдал са шумудра атайди я. Эхиримжи сеферда ам зи патав вич регьметдиз фидалди са шумуд варз амаз 1967-йисуз атанай. Гила зунни, стхани яшлу хьанва, виликан хьтин сагъламвални амач, гьавиляй физ-хтунарни амач. ЯтIани чун телефондай мукьвал-мукьвал рахазва, алакъа хуьзва.

Жанна Александровнадиз Ленинграддин гьалкъадин каш-мекь, азият-зиллет акунни кьисмет хьана. Ленинграддин гьалкъадай акъудна Ярославль шегьердиз тухвайла Жаннадин 4 йис тир. Аниз ам я диде, я стха галачиз тухванай.

Жанна Аншуковади Ярославль шегьерда 7-класс акьалтIарна, ремесленный училищедик экечIна, ана токарь-наладчиквилин пешекарвал къачуна, заводда кIвалахна.

1958-1960-йисара Ярославль шегьерда Вини СтIалрин хуьряй тир жегьил, зирек гада Буньямин Мегьамедова армиядин жергейра къуллугъзавай. Кьисмет я, ина Жанна ва Буньямин чеб-чпихъ галаз таниш хьана. Абурун дуствал саки 2 йисуз давам хьана. Армияда вичин буржи кьилиз акъудна акьалтIарай Б. Мегьамедов 1960-йисан зулухъай Вини СтIалдал хтана, гьелбетда, вичин сифте муьгьуьббат хьайи цуьк хьтин урус руш Жаннани галаз. Са вацралай абуру хуьре эл-адет тирвал лезги мехъер авуна: кьве жегьилди чпин рикIер, сирер ва муьгьуьббат сад авуна.

Яваш-яваш Жанна Александровнади вичиз лезги чIални, адетарни, милли хуьрекар гьазуризни чирна. Ада яргъал йисара производствода гьакъисагъвилелди зегьмет чIугуна, вичиз хуьруьнвийрин арада гьуьрмет-кIанивал къазанмишна. Яшар хьанвай мегьрибан дишегьлидиз къе хатурлу хуьруьнвийри, гьуьрметлу къуни-къуншийри, ферли 3 веледди, цуьквер хьтин 6 хтулдини 4 птулди рикIин шадвал, кIубанвал гузва.

- Жанна Александровна, Куьн уьм уьрда са кьадар рекьиз фенва. Элкъвена фейи уьмуьрдин рекьиз килиг хъувуртIа, Квевай адаз гьихьтин къимет гуз жеда? – хабар кьуна за.

- За ваз рикIел гъил эцигна лугьуда: зун уьмуьрда фейи ва давамзавай рекьел ва жуван кьисметдал гзаф рази я, за зун къе бахтлу инсан яз гьисабзава, — михьи лезги чIалалди жаваб гана Ж. А. Аншуковади. – Гьелбетда, сифтедай зун дагъустанвидиз гъуьлуьз физва лагьайла нарази хьайи ксарни тIимил тушир, дидедизни и кар са артух хуш хьаначир. Уьмуьрдин чIехи пай камаллу лезги халкьдин арада финал, республикадин безек чкайрикай сад тир Вини СтIалдал, СтIал Сулейманан районда яшамиш хьунал къе за дамахзава. Зи патав райондин Кьил Нариман Абдулмуталибов, жавабдар амай работникарни, школьникар мукьвал-мукьвал къвезва, заз хуьруьн школада, районда тухузвай мярекатриз теклифзава, зи гуьгьуьл къачузва. И крари зак шадвални кутазва.

Жанна Александровнади «Жителю блокадного Ленинграда 900 дней 900 ночей», 1941-1945-йисарин Ватандин ЧIехи дяведа гъалибвилин юбилейрин медалар, «Житель блокадного Ленинграда» знакни багьа ядигарар яз кIвале хуьзва.

Хуьре-кIвале гьуьрмет авай инсан, жегьилрин несигьатчи, кIвалин къул хуьзвай мегьрибан дишегьли тир Жанна Александровна Аншуковадикай (Мегьамедовадикай) кхьенвай макъала заз Низами Генжевидин цIараралди куьтягьиз кIанзава: «Лугьун жуваз: къадир жечни кьисметдин, Къужахдава вун бахтунин, гьуьрметдин».

Хазран Кьасумов, РФ-дин журналистрин Союздин член.

Шикилда: Ж. Аншукова (Мегьамедова)

Добавить комментарий

Добавлять комментарии могут только зарегистрированные и авторизованные пользователи. Комментарий появится после проверки администратором сайта.

27