ЧIехи Гъалибвилин - 75 йис | Рухунвияр – дяведин йисара

Лугьунриз килигна, и хуьр вилик девирдин Къазидхуьруьн, СикIрегърин, ТIулархуьруьн, Къекъергарин ва Бахчадхуьруьн агьалияр куьч хьана, арадал атайди я. Куьгьне Рухунрин мулкунал вад чкада сурар хьуни и фикир дуьзди хьунал шак гъизвач.

Халкьдин сивера амай ихтилатриз килигна Рухунрин хуьруьн тIвар икI арадиз атайди я. Тарашун, къакъудун адет хьанвай, гьахъ-дуван авачир гьа вахтара гъвечIи хуьрерин агьалияр вири хуьрер сад хьунин фикирдал атана, амма жезвай цIийи хуьруьз тIвар гудайла, гьардаз вичин хуьруьн тIвар гуз кIан хьана. Рахунар гзаф яргъал фена, амма вири са меслятдал къвезвачир, къал акъатдай кьван чкадал атана. Эхир са яшлу касди лагьаналда: «Я стхаяр, инал гзаф рахунар хьана. Гьаниз килигна, ша чна цIийи хуьрелни «Рахунар» тIвар эцигин». Адан теклифдалди вири рази хьаналда. Къвез-къвез «Рахунрикай» «Рухунар» хьана.

Вад хуьруькай арадал атай Рухунрин хуьруьн жемятди Ватандин ЧIехи дяведин йисарани садвал къалурна. 78 кIвал авай и хуьряй дяведин йисара фронтдиз 87 кас фена. Абуру хайи ватан фашистрин Германиядикай хуьн патал кьиле фейи женгера кьегьалвилер къалурна. Гзафбур женгинин рекьерай Берлиндиз кьван фена, абур гьукуматдин орденризни медалриз лайихлу хьана.

Гъалибвал къачуна хайи хуьруьз хтун 43 рухунвидиз кьисмет хьана. Абурун арада Мегьамедшафи Абдулаев, Асрет Гьамзатов, Али Гьуьсейнов, Рамазан Алиев, Мегьамед Магьмудов, Халид Рамазанов, Селим Тажибов, Исабег Казимов, Серкер Абдулкъадиров, Бабахан Мислимов… авай. Кьилди къачуртIа, Рамазан Алиева 4-Украинский, 3-Белорусский ва эхирдайни I-Дальневосточный фронтрин частара аваз къизгъин женгера иштиракна. Адахъ Ватандин ЧIехи дяведин 2-дережадин орден, «За отвагу», «За боевые заслуги» ва маса медалар авай. Япониядихъ галаз кьиле фейи дяведа Маньчжурия азад авунин женгера кьегьалвилер къалурунай 1945-йисан 25-августдиз Р. Алиеваз Верховный Главнокомандующий Сталинан патай чухсагъул малумарнай.

Рухунви Рамазан Гьуьсейноваз Ватандин ЧIехи дяведин лап четин йисара къизгъин женгера иштиракун кьисмет хьана. ИкI, ада Ленинград гьалкъадай акъудунин, Петрозаводск шегьер азад хъувунин женгера викIегьвилер къалурна. Адахъ «Яру Гъед» орден, «Карельский фронтдин ветеран» ва маса медалар авай.

Рухунвийрин рушар тир Тамара Къурбановади ва Афисат Тагьировади дяведин йисара Грозный шегьерда 28-радиополкуна радистар яз къуллугъна.

Ислягь девирда яргъал йисара муаллимвиле кIвалах авур Тамара Къурбановадин женгинин «Кавказ хуьнай», «Германиядин винел гъалиб хьунай» медалрал В. И. Ленинан 100 йисан юбилейдин медални алава хъхьана.

Афисат Тагьирова дяведилай гуьгъуьниз Урусатда яшамиш хьана.

Дяведин йисара Рухунрин хуьруьн колхоздин зегьметчийрини дурумлу зегьмет чIугуна. Гьукуматдин тапшуругъар тамамарунихъ галаз сад хьиз, абуру фронт недай суьрсетдалдини таъминарзавай. Гьа йисара колхоздин кьиле Зиядхан Темирханов акъвазнавай, хуьруьн Советдин председатель Агъамирзе Агъарзаев, секретарь Рамазан Мегьамедов тир.

Къенин несилди Ватандин ЧIехи дяведа игитвилелди телеф хьайи Хайрудин Абдулаев, Садикь Гьамидов, Исабег Загьирбегов, Султанагьмед Мегьтиев, Алимирзе Эмиргьамзаев ва маса кьегьаларни рикIелай ракъурзавач. Абурун руьгьериз гьуьрмет авунин лишан яз 1966-йисуз Рухунрин жемят куьч хьанвай ЦIийи Макьарал обелиск эцигнава.

Къейд: макъала гьазурдайла Абдулбари Магьмудован «ЦIийи Макьар»» ва Рамазан Эмиргьамзаеван «Рухун Али ва рухунвияр» ктабра авай материалрикай менфят къачунва.

Хазран Кьасумов