Яшлу диде — берекатдин бине

Зи макъала за Гъулангерек Ибрагьимовадин шиирдин цIарарилай башламишда, вучиз лагьайтIа, ана зи уьмуьрдин са кIусуникай рахазва. Им акI лагьай гаф я хьи, хайи дидедин кIанивал гьиссдай мумкинвал заз кьисмет хьанач, амма а кIанивал заз играми чIехи диде (баде) Санията гана.

Чаз идалай виликан девиррилай малум тирвал, кIвалин къул хуьзвайди, хизандин агьваллувилин къайгъуда авайди, веледриз ахлакьдин, марифатдин, намусдин, къагьриманвилин тербия гузвайди, багърияр, тухумар сад ийизвайди дагъви дишегьли, диде я.

Саният диде 1938-йисуз Агъа-Хъартасрин хуьре Бейдулаеврин хизанда дидедиз хьана. Ам лап четин, каш авай Ватандин ЧIехи дяведин йисар тир. 1941-йисуз Ватандин ЧIехи дяве башламишайла адан буба Мирзебас хуьре жегьил паб, куьлуь аялар туна, фронтдиз рекье гьатна ва гьана телефни хьана.

Хуьре 7-класс акьалтIарнавай 18 йиса авай жегьил руш гъуьлуьз фена. Вири четинвилериз дурум гана, кIвалин вири къайгъуяр галай-галайвал авуна, ва дидевилин буржи лайихлувилелди кьилиз акъудна, гьа са вахтунда колхоздани зегьмет чIугуна. Адаз хизанда 11 аял хьана, абурукай 4 куьлуьзмаз азарлу хьана, регьметдиз фена, вад рушни кьве гада сагъсаламат я.

1966-йисан залзала себеб яз, ЦIийи хуьруьз куьч хьана. Уьмуьрдин юлдаш Зейнудин буба устIарни тир, мехъеррал физвай чIагъанчини. Совет гьукуматдин девир тир, халкь эцигунрал, хуьруьн кIвалахрал машгъул тир. Саният дидеди бубадихъ галаз хуьруьн больницаяр, школаяр, ясли бахчаяр эцигдай вахтунда фялевиле кIвалахна.

Къайгъуяр, дердияр, зегьмет алай кIвалахар бул тиртIани, дидедини бубади чи кIелунризни манийвал ганач. Чун школада лазим тир вири шейэралди таъминарна, кIвале кутугай шартIар тешкилна. Къе чун саки вири аялар кьилин образование авай ва гьар сад са кеспидин иесияр я. Ибур вири дидедин зегьметдин, алахъунрин, къастунин, веледар кIан хьунин, абур патал вичин чанни гьайиф татайвилин гьунарар я. Абуру чаз чпин чешнедалди гайи зегьметдин, ахлакьдин, марифатдин тербияни фикирдай акъудна виже къведач. Чун гьар са вахтунда абуруз чешне жез, гузвай меслятрал амал ийиз, тапшурмишзавай крар тирвал кьилиз акъудиз алахъна.

Алай вахтунда Саният диде кефсуз я. Адан зайифвал акваз жуван рикIиз са кьадар гуж гузва. Камаллу ксари лагьайвал, дидедин рикI гьамиша гьалалвал жагъидай и кьил а кьил авачир гьуьл хьиз я. Дидейри, гьа гьисабдай яз зи дидедини, чал чIугур зегьмет алцумдай терез жагъидач. Я чалай чан аламаз абурув а зегьметдин са гъвечIи пайни ахгакьариз жедач. Къуй зи дидедихъ ва амай вири дидейрихъ чандин сагъвал, яргъал йисар хьурай.

Лена Саидова